BUUUUUUUUUA!!!

Eeeeeeeh, ez dakit helduko naizen. Buuuuuuuuuuua! Bai, bai , helduko naiz. Hartu arnasa, baina, ikasleek diotenez, sabelatik… Nola demontre egiten da hori? Sudurretik eta … nahikoa da. Une honetan ez dakit ezta arnasa hartzen ere. Azkar, azkar, bestela soinean egingo dut. Buuuuuua! Etxeko atariko atea ikusten dut. Lasai. Berriro hartu arnasa. Ez naiz helduko, kauguen!!! Lorategia! Lorategia!

Buuuuuuua! Txakurrak bezala, baina ezin nuen gehiago. Sentitzen dut, baina ez nuen beste aukerarik.

Ez zait ondo iruditzen kalean txiza egitea, baina noiz edo noiz, beste erremediorik ez dagoenean, egin egin behar da. Buuuuuuua! Zer ondo geratu naizen!!!

Zer deritzozue kalean txiza egiteari? Debekatuta egon beharko luke? Zer zigor jarri zenikoke kalean txisa egiten duenari? Argazkikoa? Beste bat?

78. EGUNA: ALDATU EGIN NAUTE

Pandemiaren ostean hobeak izango omen gara. Ez nago ados. Birus madarikatu honek alda gaitzake, baina kabroia dena kabroia izango da eta on hutsa dena on hutsa. Hainbeste ez gaitu aldatuko, bestela eskerrak eman beharko genizkioke. Miraria litzateke eta birusek, nik dakidala, ez dute mirarik egiten, baina baten bati bizitza izorratu bai, baten bati bizitza kendu bai.

Martxotik hona ez naiz pertsona hobea, ez naiz beste pertsona bat, lehengoa naiz. Betikoa naiz, beti bezain ipurterrea, beti bezain fidela, hau da, izan nintzena naiz eta kitto. Baina onartu behar dut birus honek, guztion kasuan bezala, eragin didala hainbat aldaketa. Berriro korrika egiten hasi naiz, orain dela hogei urte egin nuen korrika azkeneko partez eta orain egunero ateratzen naiz, poliki-poliki, baina korrika egiten dut. Etxera igotzeko ez dut igogailurik hartzen, bizi naizen etxean orain arte beti hartzen nuen igogailua eta orain ez. Kutsatzeko arriskuak hainbat ohitura hartzera behartu gaitu, baina nortasuna aldatu? Ez dut uste.

Pandemiaren ostean hobeak izango gara? Zergatik? Zer ohitura berri hartu duzue egun hauetan?

64. EGUNA: DENOK ORROKA

Gizakiok arrazionalak omen gara. Horrexek ezberdintzen gaitu animaliengandik. Erabakiak hartzeko gai gara, nork bere erabakia. Ez animalien antzera. Behintzat, horixe da beti esan dena. 

Artaldeetan batek egiten duena egiten dute besteek ere, itsu-itsuan. Bestelako taldeetan berdin, bat izutzen bada talde osoa izutzen da eta horren atzetik doaz, inertziaz edo. Instintiboki egiten omen dituzte halakoak animaliek, pentsatu gabe. Hala ere, gizakiok arrazionalak gara eta ez dugu halakorik egiten. Horrela izaten da gure bizimodua, beti ere aldatzen ez duen zerbait ez badago.

Baina pandemia honek erabakitzeko berezko dugun horretan ere eragina izan du. Ez dakit gogoratuko duzuen berrogeialdi honen hasieran supermerkatuetan ez zegoela komuneko paperik. Jendea erotu egin zen eta zoroen moduan salgai zegoen paper guztia agortu egin zen di-da batean. Geroago mundu guztia gozogintzan hasi zen eta supermerkatuetan irina aurkitzea miraria zen. Ezin ahaztu ere guztiok kirolzale amorratu egin ginela eta bizikleta estatikoak saltzen zituzten dendek sekulako negozioa  egin zutela. 

Orain, zorioneko deseskalada honetan, gauzak bere onera bueltatzen ari zirela pentsatzen genuenean, etxeko lorategietan jartzeko igerilekuak  daude modan eta agortzen hasiak dira. Oporretan joan ezin izateak beste aukera batzuk bilarazi dizkigu eta orain igerilekuen txanda heldu da. Baduzue lekurik igerilekurik jartzeko? Horrela bada erosi lehenbailehen, baten bat geratzen baldin bada. 

Zergatik zoratzen gara eta denok gauza bera erosten dugu kontrolpean ez ditugun larrialdietan? Zeuk ere komuneko papera kiloka erosten zutenetakoa izan zinen? Zer erosi zenuen pandemia honen hasieran bukatuko zelako beldurrez?

45. EGUNA: KONFINAMENDUAREN OSTEKO BIZIMODUA

Konfinamendua aurrera joan ahala Gobernua hasi da pentsatzen nola egin denok irrikan espero dugun deskonfinamendua. Ez dira gutxi izango aldatu beharreko ohiturak, ez. Onerako izango direla jakin arren, kosta egingo zaigu ohitura horietara egokitzea.

Segur aski, hain da handia kalera ateratzeko dugun gogoa ezen ez garen konturatu, denbora luze batez behintzat, ezin izango dugula gure lehengo bizimodua errekuperatu. Agian, batek daki, inoiz ezin izango gara lehengora bueltatu.

Hemendik aurrera denak izango dira segurtasun distantziak gure artean, kalean, dendetan, supermerkatuetan, tabernetan,… Nola biziko gara tabernetara joan gabe? Nola moldatuko gara lagunekin tabernetan manpara bat erdian jarrita? Arropa erostera joateak ere ez du zentzurik izango, ezin izango baitugu arropa hori probatu. Nola jakingo dugu arropak ondo ematen digun probatu gabe? Eta zapatak? Zenbaki bat gehiago erosi beharko dugu arazorik ez izateko eta gero handi geratuz gero, barne-zolak sartu? 

Ez dakit nola moldatuko garen deskonfinamendu honen ostean, baina gu dagoeneko nazkatuta gaude etxean egoteaz eta prest gaude hartu beharreko neurriak protesta egin gabe betetzera. Eta gero gerokoa!

Nola irudikatzen duzue pandemia honen osteko bizimodua? Kapaz izango gara moldatzera? Zein da zuen ustez gogorren egingo zaiguna?

AZAK ETA PORRUEK, NIRE TRIPAREN ORRUEK

Perretxikoak bezala, horrelaxe ari dira sortzen fruta-dendak gure herrian. Egia esanda, ez nuen pentsatzen hainbeste gustatzen zaigunik barazkiak eta frutak jatea. Uste nuen hemen nahiago genituela txuletoia, patatak eta piperrak.

Mundu moderno honetan osasuntsu jatea modan jarri da. Guztiok bizitzako pasarelatik dotore-dotore, argal-argal desfilatu nahi dugu eta, horretarako, ez dago beste modurik: barazkiak jan behar dira. Edo hori uste dute batzuek.

Niri gustatu, batzuk gustatzen zaizkit; baina onartu behar dut jaten ditudan egunetan bazkaritik ordu batera berriro gose naizela eta gosea kentzeko … txuletoia jan nahi dudala.

Zer iruditzen zaizue herrian hainbeste fruta-denda egotea? Osasuntsu jaten duzue? Zer jaten duzue gose handia  zaretenean?

EMEKI EMEKI, EZ DAKIT

Poliki-poliki jaten ikasten ari naiz. Ez da erraza. Gauzak azkar baino azkarrago egin behar ditugun gizarte honetan ez da batere erraza, ez.

Astebete daramat, baina oraindik ez dut lortu. Oraindik platera begiratzen dut eta amen batean barrura, agian ez lehen bezain azkar, baina oraindik azkarregi.

Horretaz zerbait dakitenek motel jateak abantailak dituela diote. Osasuntsuagoa da eta, gainera, mokaduak gehiago eta hobeto disfrutatzen dituzu. Azkar jatea ez da edukazio onekoa. Mahaikideak eseri orduko dena irentsi baduzu, horiek ez dira familia on batean hezitako pertsona baten manerak. Horregatik, batez ere, saiatu naiz noiz edo noiz astiroago jaten.

Dena den, jateko orduan ditugun manerei buruz hitz egiten badugu, askoz txarragoa iruditzen zaizkit mahaikideak eseri orduko dena irensten dutenak, dena, hau da berena eta gurea jaten dutenak, besteok ezer gabe uzten gaituztenak. Beraz, kasu horietan ez egin inori kasurik eta jan azkar.

Nola jaten duzue? Zer manera iruditzen zaizkizue txarrak jateko orduan?

DENBORA ZORRETAN

3.600 segundo, 60 minutu edo, errazago esanda, ordubete. Horixe kendu ziguten pasa den astean. Denbora falta dugun mundu honetan ordubete kendu ziguten, gero, urrira arte ez itzultzeko eta, gainera, inolako interesik eman gabe kendutako ordu horren truke.

Ematen du ez dela ezer, baina denbora-tarte horretan hamaika gauza egin dezakegu. Pentsatuko bagenu zer egin genezakeen, amen batean zerrenda luzea idatziko genuke. Besterik ez dugu falta, baina denbora bai.

Are gehiago,  imajinatu ordu hori kendu beharrean, egunero ordubete gehiago edukiko genukeela nahi duguna egin ahal izateko. Puff!!! Zertan emango zenukete ordu hori? Nik argi daukat, lo egiten.

Zer uste duzue ordu aldaketaz? Zein izan beharko litzateke gure ordua?

ON KATU JAUNA, …

Gaur lau katu zeuden euskaltegiaren atean heldu naizenean.Lau katu, lau hankako lau katu, ez dut esan nahi jende gutxi zegoela, ez. Hortxe zeuden, atearen aurrean miauka. Euskaltegian sartu eta berehalaxe jakin dut zergatia: arrain usaina, gaur arraina izan dugu.  

Eguerdiko orduetan euskaltegia jantoki bihurtu dute eta etxera bazkaltzera joan nahi ez dutenek edo joan ezin direnek bertan bapo bapo bazkaltzen dute. Orain galdetu gabe badakit lankideek zer bazkaldu duten: lehenengo platera, bigarrena eta postrea. Kafea eta pattarra, beti bezala, ondoko tabernan. 

Behar ez dudalako izango da, baina ez naiz lantokian jatearen aldekoa. Lantokia lan egiteko da eta jantokia jateko, hitzek berek dioten bezala. Etxean lasai-lasai edo eguneroko menua jatetxe batean bazkaldu nahiago dut, aldez aurretik prestatutakoa mikrouhinean berotu baino. Pintxo ziztrin batzuk jatea ere ez dut gogoko. Hemengo pintxoek fama handia izango dute, mundialak izango dira, baina asteburuetan ardo on batek lagunduta ez bada, ez ditut nahi.

Zuek non bazkaltzen duzue? Pintxorik jatea gustuko duzue? Zer iruditzen zaizue lantokian bertan bazkaltzea edo bazkaldu behar izatea?

LO EGIN, LO EGIN, LO EGIN … KUME

Moto gainean ez dut inoiz egin. Probatu ere ez dut egin eta behar … ez dut inoiz behar izan. Baina horrela jarraituz gero, hortxe ere egingo dut.

Aspaldion leku guztietan egiten dut. Badirudi leku berriak probatu nahi ditudala, baina ez da hori. Beharra da. Leku horietan egin behar dut, ohean egin ezin baitut.

Duela gutxira arte ez nuen ulertzen eta jendeak edozein lekutan egiten zuela ikusteak harritzen ninduen. Garai hartan ez dakit inbidia ala pena ematen zidaten, baina orain ulertzen diet. Oso ondo, gainera. 

Beldurra apur bat ematen dit metroan egiteak. Baliteke egiten hastea eta momenturik gozoenean  geltokira ailegatzea eta zer … jaitsi eta galdu plazera ala plazeragatik dena galdu. Metroan denbora baino ez nuke galduko, beste leku batzuetan gehiago galdu ahalko nuke. Beraz, agoantatu behar.

Hogeita bost urte arratsaldez lan egin ostean orain goizez lan egiten dut eta ezin dut … leku guztietan lo egin beharra dut. Gainera, egunak pasa ahala ohitu ordez, txarrago nago. Hasieran ozta-ozta heltzen nintzen ostiralera, baina pare bat hilabete pasa ondoren astearterako K.O. nago, lur jota. Nire izeko baten ustez, munduan pertsona bati egin ahal zitzaion torturarik gogorrena lo egiten ez uztearena zen eta orain badakit arrazoia zuela. 

Eta zuek ondo egiten duzue lo? Behar beste denbora duzue? Zenbat  behar duzue? Inoiz gertatu zaizue ezer barregarri edonon lotan geratzeagatik? Zer? Zer uste duzue loaz?

PUNTU PUNTUAN

Ordena eta denborarekin maniatikoa naiz. Apur bat obsesiboa, batez ere, loa eta otorduekin. Berdin da zer egun den edo non nagoen. Hamabietan oheratu eta zortzietan altxatzen naiz. Zortziak eta bostean gosaldu, ordu bietan bazkaldu eta hamar eta erdietan afaltzen dut. Nire gorputza erloju suitzar bat da eta burmuinak baino hobeto daki lehen aipatutako orduetan zer egin behar dudan.

Jai egunetan ez dago jairik eta oporretan banoa, lekuak baino garrantzia handiagoa nire ordulariak du. Atzerrira noanean jai dut jet lag-arekin eta ordutegi aldaketarekin, nire erloju suitzarrak txinoetan erositako kopia merke bat ematen du, ez dakit atzera ala aurrera dabilen. Desordena totala da.

Batzuek hain ordenatua izateak bizitzari grazia kentzen diola diote, baina bizitzaren grazia horretan datza, ordu bakoitzean egin behar dena egitean. Ez da erraza. Oso zaila da ordutegi hau eramatea. Por zierto, hamabiak bost gutxiago dira, pijama janzteko ordua. GABON!!!

Denborarekin maniatikoak al zarete? Baduzue derrigorrez bete behar den ordutegirik? Zertarako? Oporretan ordutegia aldatzen duzue? Zer ondorio dakar horrek? Kontatu ordutegi aldaketa dela kausa gertatu zaizuen zerbait.